The Stone Demonstrator – Bouwen aan een koolstofarme toekomst met natuursteen

We zijn er trots op te hebben bijgedragen aan The Stone Demonstrator, een baanbrekend, koolstofarm bouwprototype dat momenteel te zien is in Earl’s Court in Londen, als onderdeel van het Future Observatory-onderzoeksprogramma van het Design Museum.

Meer dan alleen een constructie vertegenwoordigt de Stone Demonstrator een visie op de toekomst van duurzame architectuur. Het project herbekijkt hoe natuursteen opnieuw een prominente rol kan spelen in stedelijke ontwikkeling – niet alleen als decoratief materiaal, maar als een moderne, dragende en duurzame oplossing die esthetiek, sterkte en een lange levensduur combineert.

Bouwen met aanzienlijk lagere CO₂-uitstoot

Bijna 40% van de wereldwijde CO₂-uitstoot is afkomstig van de gebouwde omgeving, waarvan ongeveer 11% wordt veroorzaakt door de bouw van nieuwe gebouwen. Om de net-zero-doelstellingen te halen, heeft de bouwsector dringend schaalbare, koolstofarme alternatieven voor staal en beton nodig.

Natuursteen is een van de materialen met de laagste CO₂-voetafdruk ter wereld. The Stone Demonstrator toont hoe een voorgespannen raamwerk in natuursteen de ingecalculeerde CO₂-uitstoot met ongeveer 70% kan verminderen in vergelijking met gewapend beton, en tot 90% in vergelijking met staal. Zelfs in vergelijking met gebakken klei ligt de CO₂-uitstoot van de stenen elementen 98% lager, omdat ze rechtstreeks uit de groeve komen en niet uit energie-intensieve ovens.

Een moderne, efficiënte bouwmethode

The Stone Demonstrator bestaat uit natuursteenblokken die met stalen spanstaven worden verbonden en op druk worden gebracht, zodat voorgespannen liggers en kolommen ontstaan. De vloerplaten combineren voorgespannen natuurstenen platen met houten balklagen, en het dak is uitgevoerd in deuvelgelamineerd hout (DLT). De zelfdragende gevel in natuurstenen baksteen stoot tot 90% minder CO₂ uit dan conventionele gebakken baksteen, zoals die overal in Londen wordt gebruikt.

De geprefabriceerde, modulaire bouwelementen kunnen op de werf snel worden gemonteerd en later weer gedemonteerd en hergebruikt, wat de duurzaamheid nog verder verhoogt. Een vergelijkbare constructie in staal met een baksteengevel zou ongeveer 40.000 kg CO₂ uitstoten, terwijl een variant in gewapend beton 32.000 kg zou produceren. Ter vergelijking: de Stone Demonstrator komt uit op slechts 3.000 kg CO₂ — een reductie van ongeveer 92%.

Innovatie door samenwerking

Ontworpen door GROUPWORK, ontwikkeld door Steve Webb en gerealiseerd in samenwerking met toonaangevende partners, waaronder Brachot, combineert dit project geavanceerde engineering met natuurlijke materialen. Brachot leverde de grijze structurele steen aan de achterzijde van de demonstrator – twee types Portugees graniet – toegepast met een voorspanningstechniek die het potentieel van natuursteen in de hedendaagse bouw aantoont.

De constructie werd getest door University College London (UCL) en blijft 12 maanden staan als een live-demonstratiemodel voor architecten, ingenieurs en bouwbedrijven. Nadien wordt ze gedemonteerd en opnieuw opgebouwd voor verdere tests, wat waardevolle inzichten oplevert voor de volgende generatie koolstofarme bouwsystemen.

Op weg naar groenere steden

Nu de Britse overheid inzet op de bouw van 1,5 miljoen nieuwe woningen, zijn projecten zoals dit cruciaal om aan te tonen dat we op grote schaal kunnen bouwen én de impact op het milieu sterk kunnen terugdringen. Door natuursteen opnieuw als kernmateriaal in de bouw te gebruiken, kunnen we de uitstoot verlagen, de bouwtijd verkorten en architectuur realiseren met een blijvende kwaliteit.

Zoals ook in de reportage van de BBC werd benadrukt, onderstreept het gebruik van natuurstenen bakstenen dat steen niet alleen een materiaal met een lage CO₂-uitstoot is, maar ook een esthetisch en duurzaam bouwmateriaal.

Een gezamenlijke inzet voor duurzaamheid

Graag bedanken we het Design Museum, Future Observatory en de UKRI Arts and Humanities Research Council om dit onderzoek mee mogelijk te maken. Samen tonen we aan dat de weg naar een klimaatneutrale bouwsector begint bij het herontdekken van de natuurlijke materialen waarmee onze steden oorspronkelijk zijn gebouwd.

Geleid door: Future Observatory, het nationale onderzoeksprogramma van het Design Museum voor de groene transitie

Gefinancierd door: Arts and Humanities Research Council (AHRC)

Gecureerd door: Alexandre Bertrand & Pierre Bidaud, The Stonemasonry Company Limited

Architecten: Amin Taha, Aaron Naish, GROUPWORK

Ingenieurs: Steve Webb, Liam Bryant, Webb Yates Engineers; Steve McKechnie, Liam Duff, Arup

Natuurstenen gevelstenen: Hutton Stone Co Ltd, Albion Stone plc

Partners: Carrière de Luget, Frankenshoter, Lundhs, SigmaRoc plc, Johnston Quarry Group, Huat, Bambergnaturstein

📍 The Stone Demonstrator is vrij toegankelijk voor het publiek aan Empress Place, op de Earl’s Court Development site in Londen.